پروین اعتصامی | سخنگوی پرشور تیره‌بختان، شاعر پر آوازه ایرانی
چهارشنبه، 29 فروردین 1397
رخشندهٔ اعتصامی معروف به پروین اعتصامی (زاده ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ در تبریز – درگذشته ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ در تهران) شاعر ایرانی است که به عنوان «مشهورترین شاعر زن ایران» از او یاد شده‌است. پروین از کودکی فارسی، انگلیسی و عربی را نزد پدرش آموخت و از همان کودکی تحت نظر پدرش و استادانی چون دهخدا و ملک الشعرای بهار سرودن شعر را آغاز کرد. پدر وی یوسف اعتصامی، از شاعران و مترجمان معاصر خود بود که در شکل‌گیری زندگی هنری پروین و کشف استعدادها، و ذوق و گرایش وی به سرودن شعر نقش مهمی داشت. او در بیست و هشت سالگی ازدواج کرد اما به دلیل اختلاف فکری با همسرش، پس از چندی از او جدا شد. پروین بعد از جدایی، برای مدتی در کتابخانهٔ دانشسرای عالی، به شغل کتابداری به کار مشغول بود. پروین پیش از چاپ دومین نوبت از دیوان اشعارش، بر اثر بیماری حصبه در سن سی و پنج سالگی در تهران درگذشت و در حرم فاطمه معصومه، در آرامگاه خانوادگی‌اش، به خاک سپرده شد. زادروز پروین اعتصامی، (بیست و پنجم اسفندماه)، به عنوان «روز بزرگداشت پروین اعتصامی» نام‌گذاری شده‌است.
خانه پروین اعتصامی در تبریز، خیابان عباسی، جنب مسجد میرآقا، کوچه ساوجبلاغی، پلاک ۶ واقع شده‌است. ساخت بنای خانهٔ پروین در تبریز به دوران اواخر قاجاریه اول برمی‌گردد. در تاریخ ۲۸ اسفند ۱۳۸۵، این خانه به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران با شماره ۱۸۶۸۱ به ثبت رسید. هم‌اکنون این خانه به موزه پروین اعتصامی تبدیل شده‌است و برخی از لوازم شخصی و کتاب‌های اعتصامی در آنجا نگهداری می‌شود.
تنها اثر چاپ و منتشر شده از پروین، دیوان اشعار اوست؛ که دارای ۶۰۶ شعر شامل؛ اشعاری در قالب‌های مثنوی، قطعه و قصیده می‌شود. پروین بیشتر به دلیل به کار بردن سبک شعری مناظره در شعرهایش، معروف است. شعرهای پروین قبل از چاپ به صورت مجموعه و کتاب، در مجله بهار و «منتخبات آثار» از هشترودی و «امثال و حکم» از دهخدا، چاپ می‌شدند. موفقیت اولین چاپ دیوان اشعار او، سبب پیدایش زمینه برای چاپ‌های بعدی شعرهای او شد.
پروین اعتصامی از پیروان «جریان تلفیقی» است. مضامین و معانی اشعار پروین، توصیف‌کنندهٔ دلبستگی عمیق وی به پدر، استعداد و شوق فراوان او به آموختن دانش، روحیهٔ ظلم‌ستیزی و مخالفت با ستم و ستمگران و حمایت و ابراز همدلی و همدردی با محرومان و ستم‌دیدگان است. اشعار پروین اغلب از حوادث و اتفاقات شخصی و اجتماعی خالی‌اند. در میان اشعار او، شعری وجود ندارد که با کمک آن بتوان صراحتاً شخص شاعر را شناخت. شعر پروین از دیدگاه طرز بیان مفاهیم و معانی، بیشتر به صورت «مناظره» و «سؤال و جواب» است. در دیوان او بیش از هفتاد نمونه مناظره آمده که وی را از این لحاظ در میان شاعران فارسی برجسته ساخته‌است. این مناظره‌ها نه تنها میان انسان‌ها و جانوران و گیاهان، بلکه میان انواع اشیاء – از قبیل سوزن و نخ – نیز اتفاق می‌افتد. پروین در بیان مقاصد خود از هنرهای «شخصیت‌بخشی» و «تخیل» و «تمثیل»، با شیوایی کم‌نظیری استفادهٔ بسیار کرده‌است.
این قطعه را برای سنگ مزار خود سروده است:
اینکه خاک سیهش بالین است
اختر چرخ ادب پروین است
گر چه جز تلخی از ایام ندید
هر چه خواهی سخنش شیرین است
صاحب آنهمه گفتار امروز
سائل فاتحه و یاسین است
دوستان به که ز وی یاد کنند
دل بی دوست دلی غمگین است
خاک در دیده بسی جان فرساست
سنگ بر سینه بسی سنگین است
بیند این بستر و عبرت گیرد
هر که را چشم حقیقت بین است
هر که باشی و زهر جا برسی
آخرین منزل هستی این است
آدمی هر چه توانگر باشد
چو بدین نقطه رسد مسکین است
اندر آنجا که قضا حمله کند
چاره تسلیم و ادب تمکین است
زادن و کشتن و پنهان کردن
دهر را رسم و ره دیرین است
خرم آن کس که در این محنت‌گاه
خاطری را سبب تسکین است
کلیسا و گورستان مریم‌ننه (ارمنی‌دونن)
چهارشنبه، 29 فروردین 1397
با کلیسای مریم مقدس و گورستان شوغاگات اشتباه گرفته نشود.
کلیسای مریم‌ننه در محلهٔ مارالان، مابین کوچه خان و ارمنی‌دونن و در محل قبرستان ارمنی‌باغی در کوچه‌ای روبروی روس‌باغی (باغ روس‌ها – ملک جمهوری فدراتیو روسیه فعلی) قرار دارد. این کلیسا در زمان قاجار ساخته شده‌است.
ارمنی‌دونن یکی از گذرگاه‌ها و کوی‌های معروف محلهٔ مارالان در مرکزشهر تبریز است. این مکان مورداحترام ارامنه بوده و آنان طبق سنتی دیرین در روزهای یکشنبه و جشن‌های ارمنی به این کوی آمده و پس از زیارت کلیسای مریم‌ننه به سکونتگاه خود در محلهٔ بارون‌آواک برمی‌گردند. پیشینه پیش از احداث خیابان ثریا در سال ۱۳۳۴ خورشیدی، دو کوچهٔ فرعی، باغشمال و مرکزشهر را به محلهٔ مارالان مرتبط می‌کرد. یکی از این کوچه‌ها به سمت میدان غیاث و کلیسای مریم‌ننه در شمال این محله و دیگری به طرف جنوب آن و میدان چهارسوق امتداد می‌یافت.
منبع: ویکی‌پدیا، تبریزمدرن
کلیسای سهرقه (سهرل)
چهارشنبه، 29 فروردین 1397
کلیسای سهرقه (سهرل) مربوط به سدهٔ ۵ و ۶ ه. ق. است و در شهرستان شبستر، بخش صوفیان، روستای سهرل واقع شده و این اثر در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۴۷ با شمارهٔ ثبت ۷۶۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این کلیسا در روستای سهرل یا سهرقه بعد از فرودگاه تبریز در ۱۳ کیلومتری جاده آسفالته تبریز مرند و در ۳۵ کیلومتری تبریز واقع شده است.
بنا توسط معماران روس و فرانسوی و استادکاران آذربایجانی ساخته شده است و قدمت آن را به سال ۱۸۴۰ میلادی رقم زده‌اند. این کلیسا در اثر زلزله ۱۹۳۶ به شدت آسیب دیده و بعد از آن واقعه درها و پنجره‌های بنا به تاراج رفته است ولی آنچه از آن دوران به یادگار مانده خود در شمار یکی از نفایس معماری آذربایجانی به شمار می‌آید. بنا به شکل مستطیل به ابعاد ۳۰/۶ * ۴۵/۱۸ متر است که با آجر ساخته شده و از سه قسمت ورودی، تالار مرکزی و محراب تشکیل یافته است. ضلع غربی بنا را، ایوان آجری آن تشکیل می‌دهد که بوسیله دو راه پله به برج ناقوس کلیسا که آن هم بصورت برجی بلند با پلان ستاره‌ای شکل و گنبد رک خیاری جلب توجه می‌کند، ارتباط می‌یابد. تالار مرکزی کلیسا، دارای پلان مستطیل شکل با پوشش گنبدی است. طاق مرکزی آن نیز بوسیله کاربندی‌های آجری به پلانی ۱۰ ضلعی تبدیل می‌شود که پایه گریو گنبد تالار بر روی آن قرار می‌گیرد. پوشش خارجی بنا به صورت گریو استوانه‌ای و گنبدی مخروطی خودنمایی می‌کند. طرح آجرکاری گنبد نیز از مهمترین کارهای دوران قاجاریه محسوب می‌شود.
محراب کلیسا در منتهی الیه ضلع شرقی بنا، با گنبد رک بر روی گریوی هشت ضلعی قرار گرفته است. بر روی دیوار خارجی کلیسا طاقنماهایی با طاق هلالی شکل تعبیه کرده‌اند که از یکنواختی و سادگی بنا می‌کاهد.
منبع: سیری در ایران
کریم باقری | مرد سال فوتبال ایران در سال ۱۳۸۷
سه شنبه، 28 فروردین 1397
بیوگرافی کریم باقری
کریم باقری (زاده ۱ اسفند ۱۳۵۲ – تبریز) بازیکن سابق فوتبال اهل ایران است. وی در تیم‌های تراکتورسازی، کشاورز، آرمینیا بیله‌فلد، النصر، چارلتون، السد و پرسپولیس سابقه عضویت دارد.
در مراسم بهترین‌های فوتبال سال ایران، کریم باقری با کسب بالاترین امتیاز از بین بهترین‌های فوتبال سال ۸۷، مرد سال فوتبال ایران شد. همچنین وی در نظرسنجی سایت آمار و تاریخ فدراسیون بین‌المللی فوتبال (IFFHS) به عنوان محبوبترین بازیکنان جهان انتخاب شد.
النصر امارات
در سال ۲۰۰۰ میلادی یک نیم فصل را بطور قرضی در باشگاه النصر امارات توپ زد و در مدت کوتاه حضور در این تیم اماراتی عملکرد خوبی نیز داشت. در همین زمان پیشنهاد باشگاه چارلتون انگلیس رسید و کریم به عنوان اولین بازیکن آسیایی راهی لیگ برتر جزیره شد.
چارلتون انگلیس
باقری در سال ۲۰۰۰ میلادی به تیم چارلتون انگلستان پیوست و فقط یک بار توانست در ترکیب چارلتون قرار گیرد. برغم قرارداد سه ساله، در پایان فصل به ایران بازگشت.
السد قطر
پس از پایان مسابقات مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۲، باقری به عنوان گرانقیمت ترین بازیکن تاریخ السد با این تیم قطری قرارداد بست. در جام باشگاه‌های عربی او طی ۵ بازی ۵ گل برای السد به ثمر رساند و به عنوان برترین بازیکن تورنمنت انتخاب شد. در لیگ قطر نیز طی ۱۱ بازی ۵ گل به ثمر رساند.
پرسپولیس تهران
از فصل ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۹ لیگ برتر ایران باقری در تیم پرسپولیس بازی کرد. از فصل ۱۳۸۵ و با تیم مصطفی دنیزلی درخشش مجدد خود را آغاز کرد و یکی از ارکان قهرمانی پرسپولیس در سال ۱۳۸۷ بود. در سال ۸۷ دوباره پس از ۷ سال به تیم ملی بازگشت و با خداحافظی افشین پیروانی و بهروز رهبری‌فر از فصل ۸۴ بازویند کاپیتانی نیز به این بازیکن باتجربه رسید. کریم با زدن ۲۹ گل بهترین گلزن پرسپولیس در تاریخ لیگ برتر است.
کریم باقری در هشتم آذر ماه سال ۱۳۸۹ هم‌زمان با بازی تاریخی ایران با استرالیا با اعلام تصمیم خود مبنی بر خداحافظی از فوتبال پس از هجده سال بازی در بالاترین سطح فوتبال ایران و جهان برای همیشه از دنیای فوتبال کناره‌گیری کرد.
بازی در برابر تراکتورسازی
در لیگ نهم فوتبال ایران، شایعه‌هایی مبنی بر تمایل نداشتن کریم باقری برای حضور در برابر تیم زادگاهش، تراکتورسازی، به وجود آمد.
کریم باقری در مصاحبه‌ای در مورد دلایل عدم حضور در برابر تراکتورسازی گفت “الان چند سالی می‌شود که هیچ وقت برابر تراکتورسازی بازی نکرده‌ام، من احترام خاصی برای مردم شهرم و هواداران تیم تراکتورسازی که خاطرات زیادی از آن دارم و دلیلم برای بازی نکردن مقابل تیم سابقم همین بوده‌است.” باقری در بازی رفت پرسپولیس در برابر تراکتورسازی در تهران غایب بود و در بازی برگشت در تبریز نیز فقط یک نیمه به زمین رفت.
دوران ملی
کریم باقری که در ۱۶ خرداد ۱۳۷۲ برابر تیم ملی فوتبال پاکستان در جام اکو، اولین بازی ملی خود را انجام داد، و ۸۷ بازی و ۵۰ گل در کارنامهٔ ملی خود به ثبت رساند.
وی پس از بازی مقابل تیم ایرلند جنوبی در سال ۱۳۸۰ از تیم ملی فوتبال ایران خداحافظی کرد، اما در زمان سرمربی‌گری علی دایی این بازیکن با اعلام آمادگی برای حضور در تیم ملی بار دیگر به اردو تیم ملی ایران دعوت شد که با بالاخره در بازی دوستانهٔ تیم‌های ایران و قطر، که در تاریخ ۱۹ آبان ۸۷ برگزار شد، کریم باقری بعد از حدود ۷ سال بار دیگر برای تیم ملی فوتبال ایران بازی کرد و در تاریخ ۲۹ آبان ۸۷ چهل‌وهشتمین گل ملّی خود را در بازی مقابل امارات به ثمر رساند.
او سرانجام در تاریخ ۱۵ مهر ۱۳۸۹ در بازی دوستانه تیم ملی فوتبال ایران با برزیل در شهر ابوظبی با انجام هشتاد و هفتمین بازی ملی‌اش برای همیشه از تیم ملی خداحافظی کرد.
سایت فیفا در گزارشی مفصل دربارهٔ بازگشت کریم باقری به تیم ملی فوتبال ایران این بازیکن را با «زین‌الدین زیدان» مقایسه کرد. در مراسم بهترین‌های فوتبال سال ایران، کریم باقری با کسب بالاترین امتیاز از بین بهترین‌های فوتبال سال ۸۷، مرد سال فوتبال ایران شد.
گل کریم باقری در ملبورن استرالیا
در بازی برگشت ایران و استرالیا ۸ آذر ۱۳۷۶ (۲۹ نوامبر ۱۹۹۷) در چهارچوب دور مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه، زمانی که تیم ملی ایران ۲ گل از تیم استرالیا عقب بود و همگان بر این باور بودند که آخرین تیم راه‌یافته به جام جهانی تیم ملی فوتبال استرالیا است، کریم باقری در دقیقهٔ ۷۱ بازی توانست از فرصت به‌دست‌آمده استفاده کند و گل اول تیم ایران را وارد دروازهٔ تیم استرالیا کند. همان گل باعث بهتر شدن روحیهٔ بازیکنان تیم ملی ایران شد و به دنبال آن ایران توانست در دقیقهٔ ۷۵ و با پاس به‌یادماندنی علی دایی و فرار خداداد عزیزی گل دوم خود را در دروازهٔ تیم ملی استرالیا بنشاند و صعود تیم ملی ایران را به جام جهانی بعد از ۲۴ سال مسلم سازد.
افتخارات
خلیفه‌گری ارامنه آذربایجان (کلیسای ارامنه تبریز)
یکشنبه، 26 فروردین 1397
ارامنه در سده سوم میلادی به دعوت گریگوریوس مقدس به مسیحیت گرویدند. درسال ۴۵۱م کلیسای ارمنی قسمتی از عقاید وحدت طبیعت و یگانگی روح را پذیرفت و از کلیسای ارتدوکس شرقی جدا شد. خلیفه‌گری ارامنه آذربایجان تا سال ۱۸۴۵م در کلیسای طاطاوس یا قره کلیسا در چالدران بود. در سال مزبور به تبریز انتقال یافت و کلیسای ارامنه ساخته شد. این کلیسا در خیابان شهناز قرار دارد.
این بنا در سال ۱۸۷۰م جهت بانک شاهی ساخته شد ولی در سال ۱۹۰۳م از سوی ارامنه ابتیاع گردید و در اختیار خلیفه‌گری گذاشته شد. خلیفه‌گری تبریز در حال حاضر بوسیله شورایی زیر نظر کشیش آوانس ملقب به باکرات ملکونیان اداره می‌شود. این خلیفه‌گری در تبریز بر سه کلیسا ، یک مدرسه ، یک کودکستان ، یک موزه و یک باشگاه ورزشی نظارت دارد.
منبع: تبریزمدرن
کلیسای مریم مقدس تبریز
یکشنبه، 26 فروردین 1397
کلیسای مریم مقدس یکی از کلیساهای مسیحیان تبریز است. کلیسای مریم مقدس بزرگترین و قدیمی‌ترین کلیسای تبریز است و مراسم بزرگ ملی مذهبی کلیسای حواری ارمنی در این کلیسا برگزار می‌شود. این کلیسا در انتهای خیابان شریعتی (شهناز شمالی)، نبش میدان نماز واقع شده است.
تاریخ
بنای اولیهٔ این ساختمان، بر طبق قدیمی‌ترین سنگ قبر موجود در آن، به حدود سال‌های ۸۷۹ تا ۹۷۹ خورشیدی (۱۵۰۰ تا ۱۶۰۰ میلادی) باز می‌گردد. کلیسا دارای سردر سنگی است که با توجه به تزیینات، نوع قوس و ویژگی‌های معماری به کار رفته در آن می‌توان قدمت آن را به سده هفتم هجری (۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ میلادی) و هم دوره با حکومت ایلخانان مغول در ایران نسبت داد.
پس از زمین‌لرزه تبریز در ۱۱۵۸ خورشیدی (۱۷۸۰ میلادی)، با استناد به کتیبهٔ نصب شده در آن، در ۱۱۶۱ خورشیدی (۱۷۸۲ میلادی) به سبک دوران صفویه بازسازی شده است.
کلیسای مریم مقدس تبریز دارای حیاط مشجری است که نخستین چاپخانهٔ تبریز نیز در آن ساخته شده است. در ۱۲۶۷–۱۲۶۸ خورشیدی (۱۸۸۹ میلادی) به کوشش اسقف «استپانوس مختیاریان»، خلیفهٔ ارمنیان آذربایجان، یک دستگاه ماشین چاپ برای رفع نیازهای مدرسهٔ «آرامیان» تهیه شد.
معماری کلیسا
کلیسای مریم مقدس تبریز به سبک معماری ارمنی ساخته شده. این شیوهٔ ساخت مربوط به سده‌های هفتم تا نهم میلادی در ارمنستان است. این بنا با داشتن مصالح و شیوه‌های ساخت متفاوت معرف چندین دورهٔ ساخت است؛ دیوارها و ستون‌های بنا از سنگ و آجر و طاق آن آجری است و نمای خارجی آن از سنگ نتراشیده و آهک، نما کاری شده است. پس از زلزله تبریز، این کلیسا به صورت کامل تخریب و به ویرانه‌ای تبدیل شد و کلیسای فعلی بر روی همان بنای قبلی و با استفاده از مصالح باقی مانده از آن بار دیگر، مطابق پلان اولیه اما به سبک صفویه ساخته شد. ساخت بنای مجدد کلیسا در ۱۱۶۱ خورشیدی (۱۷۸۲ میلادی)، آغاز و در ۱۱۶۴ خورشیدی (۱۷۸۵ میلادی)، پایان یافت.
منبع: ویکی‌پدیا
