کافه عاشیقلار (به ترکی: آشیقلار قعفهسی) یا کافه تیرانداز مکانیست که از دیرباز عاشیقهای آذربایجانی (در مورد موسیقی آشیقی آذربایجان بیشتر بخوانید) در این مکان جمع می شوند و با یکدیگر دئیشمه یا مشاعره موسیقیایی می کنند. دئیشمه به این صورت است که یکی از عاشیق ها داستانی را به صورت بداهه با شعر و موسیقی روایت می کند و به محض تمام شدن عاشیق بعدی باید با بداهه خوانی و بداهه نوازی به وی پاسخ دهد. محل اجتماع عاشیق ها، بیشتر برای بردن عاشیق به عروسی ها به آنجا می آمدند. در سالهای بعد از انقلاب و چندین سال بعد از انقلاب مخصوصن ماه رمضان بعد از افطار، عاشیق ها به ترتیب در آنجا برنامه اجرا می کردند و بسیار شلوغ می شد.
اجرا در قهوهخانه همواره بعنوان یکی از ویژگیهای موسیقی عاشیقی در نظر گرفته شده است.البته قهوهخانههایی که به اجرای عاشیقی اختصاص داشته، و در نتیجه به بنام قهوهخانه عاشیقلار شناخته شوند، کم هستند. برای مثال، در تبریز عاشیقلار قهوه سی مشخصا به قهوهخانه حسین تیرانداز در مقابل باغ گلستان اطلاق میشد. این قهوهخانه در آغاز پاتوق پهلوانها و شعبده بازانی بود که در گجیل قاپوسی نمایش میدادند. تماشا گران بعد از اتمام نمایش به قهوهخانه رفته و در ضمن صرف چای به اجرای عاشیقها گوش میدادند. فعالین چپ در دهه پنجاه پای عاشیق عبدالعلی نوری و عاشیق حسن اسکندری را به این قهوهخانه باز کرده و آنجا را به محفل روشنفکری تبریز تبدیل کردند. قهوهخانه که سابقاً اغلب محل مراجعهٔ روستاییان بود به تدریج پر از دانشجویان و جوانان میشد. حتی برخی از مسافرینی که به تبریز میآمدند (اعم از فارس یا ترک) سراغ قهوهخانهٔ عاشیقها را میگرفتند. قهوهخانه همیشه مملو از جمعیت بود. صاحب قهوهخانه، کنار در ورودی روی یخچال ویترینی مینشست و به هر کسی که وارد قهوهخانه میشد یک نوشابهٔ اجباری (به عنوان ورودیه) باز میکرد و به دستش میداد. عاشیقها یکی پس از دیگری ساز بدست میگرفتند و در میان جمعیت جوان حاضر در قهوهخانه میگشتند و آوازهای مورد تقاضای آنان را میخواندند.
نمونهای از اجرای یک عاشیق (بازنشر از وبلاگ سیزدهم)
آدرس: باغ گلستان، فلکه ترمینال قدیم، ۱۷۰ متر به سمت چهارراه گجیل.
منابع: ویکیپدیا، وبلاگ سیزدهم