تبریزتریپ

Nazar-Amulet
تبریزتریپ به شما نیاز دارد!

منطقه آزاد تجاری ارس (جلفا)

آخرین بروزرسانی در چهارشنبه، 16 اسفند 1396

بر روی نقشه

منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس در استان آذربایجان شرقی (شهرستان‌های جلفا، کلیبر و خداآفرین) و شمال غرب ایران واقع شده‌است. بنا بر ارزیابی‌های صورت گرفته از سوی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد ایران، منطقه آزاد ارس، پس از منطقه آزاد کیش، دومین منطقه آزاد توسعه یافته و در حال رشد کشور است.

این منطقه که در مجاورت دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان قرار گرفته، دارای وسعت ۵۱٬۰۰۰ هکتار است. منطقهٔ آزاد ارس در ۱۳۷ کیلومتری شهر تبریز -که یکی از قطب‌های عمدهٔ دانشگاهی و صنعتی ایران است- قرار داشته و با شهر تهران نیز ۷۶۱ کیلومتر فاصله دارد.

شهر جلفا به عنوان مرکز این ناحیه صنعتی-تجاری، در زمینه تجاری و گمرکی دارای پیشینه‌ای صد ساله بوده و مرز مشترک ایران و جمهوری خودمختار نخجوان در شهر جلفا به عنوان پرترددترین مرز مسافری ایران، پس از فرودگاه‌های تهران مطرح است.

منطقه آزاد ارس شامل ۷ بخش گسسته از هم و به مرکزیت شهر جلفا است:

منطقه آزاد جلفا

منطقه آزاد نوردوز

منطقه آزاد خمارلو

منطقه آزاد اصلاندوز

منطقه آزاد پارس‌آباد

منطقه آزاد بیله سوار

منطقه آزاد آزادلو (گرمی)

 

 

سازمان منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس

این سازمان براساس مصوبهٔ مجلس شورای اسلامی در ۲ شهریور ۱۳۸۲ برای شتاب بخشیدن به توسعه اقتصادی منطقه تأسیس شد. بر اساس مصوبه مجلس هفتم وسعت منطقه آزاد ارس در محدوده شهرستان جلفا ۲۰ برابر شد. بر اساس مصوبه مجلس نهم شهرک جانلو و قلی بگلو از توابع شهرستان‌های کلیبر و خداآفرین به محدوده منطقه آزاد ارس افزوده شد.

 

جغرافیا

منطقه آزاد ارس با مرکزیت جلفا در شمال غرب ایران واقع شده و در حاشیه رود ارس قرار گرفته‌است. رود ارس، مرز کشور ایران را با کشورهای جمهوری آذربایجان (جمهوری خودمختار نخجوان) و ارمنستان تشکیل می‌دهد. این منطقه تجاری-صنعتی در بین دو منطقه حفاظت‌شده کیامکی و ارسباران قرار گرفته‌است. منطقه آزاد ارس در ۱۳۷ کیلومتری تبریز -که به عنوان قطب شمال غرب و دومین شهر صنعتی ایران شناخته می‌شود- واقع شده‌است.

اراضی این منطقه شامل ۹٬۷۰۰ هکتار از اراضی منطقه می‌شد که براساس مصوبه جدید هیئت محترم سازمان منطقه آزاد ارس در ۱۴ آذر ۱۳۸۷، محدوده این منطقه به ۵۱٬۰۰۰ هکتار شامل بخشهایی از ۲ شهرستان جلفا و کلیبر افزایش یافت. این محدوده ابلاغی در بخش متصل، محدوده اصلی را از ۹٬۷۰۰ هکتار به ۲۰٬۵۰۰ هکتار افزایش داده‌است و در ۳ بخش منفصل نیز قسمتی از شهرستان کلیبر به وسعت ۲۴٬۰۰۰ هکتار (موسوم به قلی بیگ‌لو) و اراضی اطراف سد خداآفرین به وسعت ۶٬۱۰۰ هکتار و محدوده گمرک نوردوز (مرز ایران با ارمنستان) به وسعت ۲۴۰ هکتار جمعاً به وسعت ۵۱٬۰۰۰ هکتار کل محدوده منطقه آزاد ارس را تشکیل می‌دهد.

 

آب و هوا

این منطقه، در ناحیه نیمه خشک و نیمه سرد شمال غرب ایران قرار دارد. بارش سالیانه در آن‌جا در حدود ۲۲۵ تا ۴۰۰ میلی‌لیتر در سال بوده و دمای میانگین آن تقریباً ۱۵ درجه سلسیوس است. در جلفا، حدود ۵۰ روز از سال به عنوان روز سرد در نظرگرفته شده‌است. این ناحیه صنعتی-تجاری در محدوده کوه‌های بلندی که اقلیم نسبتاً سردی دارند، واقع شده‌است.

نمایی از جنگل های ارسباران را در تصویرهای زیر میبینید

جای‌های دیدنی

آبشار آسیاب خرابه

در ۳۰ کیلومتری شرق جلفا، آبشار آسیاب‌خرابه واقع شده‌است که ارتفاعی بیش از ۳۰ متر داشته و یک غار آهکی با طاقدیسها و ناودیسهایی در آن شکل گرفته که بر اثر ممارست در دل سنگ ایجاد شده‌است. درون این آبشار، بقایای یک آسیاب آبی متعلق به دوران قاجار هم وجود دارد که نام این آبشار را از آن برداشته‌اند.

کاروانسرای خواجه نظر

در ۵ کیلومتری غرب جلفا در کنار پاسگاه مرزی عباسی، کاروانسرای خواجه نظر قرار گرفته‌است که یکی از ۹۹۹ بنایی است که شاه عباس صفوی برای آسایش و امنیت کاروان‌ها و مردم احداث کرده‌است.

کلیسای سنت استپانوس (کلیسا خرابه)

کلیسای سنت استپانوس، در ۱۷ کیلومتری غرب جلفا و در فاصله ۳ کیلومتری کرانه جنوبی رود ارس، در محلی به نام قزل وانک واقع شده و به عنوان دومین کلیسای مهم ارامنه ایران پس از قره کلیسا مطرح است. تاریخ بنای این کلیسا به سده نهم میلادی می‌رسد. این کلیسا، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌است.

نمازخانه چوپان

این نمازخانه، در ۱۰ کیلومتری غرب جلفا در میان کوه‌های سربی سرخ رنگ قرار گرفته‌است و تاریخ احداث آن را ۱۵۱۸ میلادی گفته‌اند. برخی مردم محلی به این بنا «کلیسای چوپان» هم می‌گویند.

رود ارس

یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این منطقه، رود ارس است که در زبان محلی به آن «آراز» گفته می‌شود. این رود از کوه‌های بینگول در ترکیه سرچشمه می‌گیرد. طبیعت سبز، جزیره‌ها، پرنده‌ها و کوه‌های سبز و سر به فلک کشیدهٔ اطراف رود ارس، بر جاذبهٔ آن برای گردشگران افزوده‌است. این رودخانه در نواز مرزی شمال‌غرب کشور واقع شده‌است.

پل ضیاء الملک

پل ضیاء الملک، در ۶ کیلومتری غرب جلفا در کنار پاسگاه مرزی عباسی قرار گرفته‌است. این پل قبل از میلاد و در زمان اورارتوها بنا شده و بعدها توسط ضیاءالملک نخجوانی مرمت گردیده‌است. ارتفاع پل‌های برج ۲۰ و عمق آن در ۱۰ متر بوده و قطر آن به ۶٫۵ متر می‌رسد.

آتش‌فشان کیامکی

کوه کیامکی در ۱۰ کیلومتری جنوب جلفا به ارتفاع ۳٬۳۴۷ متر واقع شده‌است. این کوه یک آتش‌فشان خاموش است که اکنون پناهگاه حیوانات وحشی بسیاری از جمله یوزپلنگ، گوزن و بز وحشی است. کوه کیامکی در تمام ایام سال میزبان کوه‌نوردان و علاقه‌مندان طبیعت است.

در همین سرزمین «پناه‌گاه‌های حیات وحش کیامکی» و «منطقه حفاظت شده ارسباران» زیستگاه گونه‌های جانوری مانند آهو، مارال، قوچ و میش ارمنی و بز، پلنگ، خرس قهوه‌ای و گونه‌هایی از پرندگان مانند سیاه خروس، کبک، عقاب طلایی، اردک، حواصیل، قار، بوتیمار، قرقاول، طرلان، بالابان و پوشش گیاهی افرا، نسترن، بید، زرشک، گردو و گیاهان مرتعی و دارویی است.

سد خداآفرین

در مسیر رود ارس، سه سد بزرگ احداث شده‌است که عبارتند از سد ارس، سد خداآفرین و سد میل‌مغان که از میان آن‌ها، خداآفرین بزرگ‌تر بوده و امکان ماهی‌گیری و قایقرانی در آن وجود دارد.

 

امکانات و متعلقات

منطقه آزاد ارس دارای امکاناتی از قبیل راه‌آهن و جاده، شبکه برق، آبیاری و شبکه توزیع آب، شبکه توزیع گاز، شبکه مخابراتی، فیبر نوری، اینترنت بی‌سیم، شعبات و دفاتر بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ بیمه، پایانه‌های مرزی، انبارهای گمرکی، فرودگاه پارس‌آباد و فرودگاه (تبریز)، دفاتر دولتی و اداری، هتل، متل، هتل آپارتمان و رستوران است.

 

تاکسی هوایی

برای نخستین بار در ایران، تاکسی هوایی (به انگلیسی: Air taxi) بین تبریز و منطقه آزاد ارس راه‌اندازی شده‌است. این امکان برای تردد سرمایه‌گذاران و گردشگران به این منطقه در زمان ۴۰ دقیقه به وجود آمده که بر این اساس در باند تازه تأسیس منطقه آزاد ارس در جوار دشت گلفرج، دو فروند هلیکوپتر فراهم شده‌است.

 

 

پلاک اختصاصی برای خودروهای وارداتی

برای خودروهای وارداتی که قصد تردد در منطقهٔ آزاد ارس را داشته باشند، پلاک ویژه‌ای نصب می‌شود. این پلاک، مختص خودروهای خارجی است که بدون پرداخت عوارض، وارد محدوده منطقه آزاد ارس شده و تا شعاع ۱۳۵ کیلومتری و مرکز استان (تبریز) امکان تردد دارند که قرار است، این محدودیت تردد برای این خودروها در آینده برداشته شود.

با شماره گذاری و صدور پلاک اختصاصی منطقه آزاد ارس کلیه «خودروهای سواری» با رعایت ضوابط ایمنی و زیست‌محیطی با کاربری «عمومی»، «باری» و «مسافربری» حداکثر ۲ سال و کلیه وسایط نقلیه «شخصی سواری» با حداکثر عمر ۱ سال و حداقل قیمت ۸ هزار دلار می‌توانند در محدوده تعیین شده تردد نمایند.


۱. اگر خاطره یا تجربه‌ای درباره این مکان دارید اینجا بهترین جا برای به اشتراک‌گذاری اون هست.

۲. لطفا فقط دیدگاه، خاطره یا تجربیات‌تون در مورد مکان فوق رو اینجا بنویسید. برای تماس با ما یا مشارکت در پروژه به صفحه تماس با ما مراجعه کنید.