چرمسازی، صنعتی بهنام تبریز
یکشنبه، 5 فروردین 1397
همچنین ببینید: کارخانه سالامبورسازی تبریز، کارخانه چرمسازی خسروی
به گزارش تبریزتریپ، به نقل از ایسنا، پوست حیوانات، از نخستین پوشش‌های انسان بوده و بشر اولیه از زمانی که پی برد می‌تواند از آن برای محافظت فیزیکی بدن خود در مقابل خطر حیوانات وحشی درنده و سایر عوامل خارجی و همچنین در برابر سرما و گرما و دیگر عوامل طبیعی استفاده کند، به گونه‌هایی با چرم سر و کار داشته است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه آذربایجان شرقی، استفاده از پوست حیوانات به شکل چرم به سالهای بسیار دور باز می‌گردد چنانکه در افسانه‌های ایران باستان نیز به این موضوع اشاره‌های فراوان شده است.
در ایران نوشته‌هایی مربوط به پس از حمله‌ی مغول، از خواجه رشید الدین، نشان‌گر آن است که تجارت چرم و پوست در ایران پررونق بوده‌است، این اسناد گواه شهرت برخی شهرها مانند تبریز و شیراز در این دوره است.
نخستین کارخانه چرم سازی ایران در سال ۱۳۰۸ شمسی در شهر تبریز بنا شد و پس از آن در همدان، تهران و اصفهان نیز کارخانه‌های چرم تاسیس شد.
از ۳۰ سال گذشته در اطراف شهرهایی که از قدیم در تولید چرم فعال بودند مانند تهران ، تبریز و مشهد، شهرک‌های صنعتی تولید این کالا راه اندازی شد و برخی از این شهرک‌ها نام چرم شهر به خود گرفتند.
چرم شهر تبریز نیز یکی از این چرم شهرهایی است که آوازه آن در داخل و خارج از کشور به گوش بسیاری از مردم رسیده است.
بسیاری از صنعتکاران آذربایجان شرقی جاده مایان را به خوبی می شناسند چرا که این جاده منتهی به یکی از نخستین شهرک‌های صنعتی استان یا همان چرم شهر می شود. چرم شهری که بیش از ۳۲۰ واحد تولیدی را در خود جای داده و بیش از ۸۵ درصد چرم کشور در آن تولید می‌شود.
چرمسازی یا دباغی پوست، فرآیند فیزیکی شیمیایی است که بر اثر اعمال فیزیکی و به کمک مواد شیمیایی و گیاهی و طی عملیات خاص، پوست از حالت ابتدایی خود خارج شده و از پوست فساد پذیر(کلاژن) به پوست مقاوم (چرم) مبدل می شود.
ادامه مطلب
کارخانه چرمسازی خسروی (دانشکده هنر تبریز)
یکشنبه، 5 فروردین 1397
کارخانه قدیمی چرم سازی خسروی، نمونه زیبای معماری سنتی تبریز می‌باشد.
مجموعه پردیس دانشگاه هنر اسلامی تبریز در ضلع جنوبی چهارراه حکیم نظامی و در محل سابق کارخانه چرم سازی خسروی قرار گرفته‌است؛
مساحت این مجموعه ۳۶٬۰۰۰ متر مربع شامل ۸ ساختمان سه‌طبقه و یک‌طبقه می‌باشد. مرمت مجموعهٔ پردیس از سال ۱۳۷۶ خورشیدی شروع شده و در همین راستا ساختمانهای فرسوده به آمفی‌تئاتر، ساختمان اداری، سالن ورزشی، سلف سرویس و کتابخانه تغییرکاربری داده‌اند؛
همچنین توربین‌ها و ژنراتورهایی که در بخش تأسیسات کارخانهٔ چرمسازی باقی مانده‌اند، مرمت و بازسازی شده و به‌عنوان موزهٔ صنعتی مورداستفاده قرار خواهند گرفت.
این مجموعه به شماره ۲۷۹۱ تحت نام مجموعه ساختمانهای کارخانه چرم خسروی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
پس از انتقال تجهیزات این کارخانه به خارج شهر تبریز و با پیگیری و همکاری مسئولین دانشگاه صنعتی سهند، به منظور ایجاد دانشگاه هنر اسلامی در محل این کارخانه، از طرف استانداری به دانشگاه هنر اسلامی تبریز اهداء گردید.
این مجموعه شامل ۸ بنا می‌باشد که ۴ بنای آن ۳ طبقه بوده و بقیه به صورت یک طبقه می‌باشند ودر کل ترکیب بناهای دو طبقه و یک طبقه همراه با دو منار (دودکش)، در کنار همدیگر چشم‌انداز زیبایی را به کل مجموعه می بخشد.
مرمت این مجموعه از سال ۱۳۷۶آغاز شده است ودر حال حاضر نیز ادامه دارد و در طی مرمت تعدادی از سالن ها تغییر کاربری داده شده است.
کارخانه چرم خسروی سومین کارخانه چرم سازی تبریز بعد از چرم میهن و چرم ایران بود.
چرم خسروی در سال ۱۳۱۰ همزمان با کبریت سازی صدقیانی و ممتاز و کارخانه پشمینه تاسیس شد و در سال ۱۳۱۱ به بهره برداری رسید.
این کارخانه به جز چرم و کفش در زمان جنگ جهانی دوم پوتین نظامی و کفش اسب سواری هم تولید می کرد. گویا صادرتی هم داشته از جمله سفره چرمی که در گاو صندوق هتل پولمن شهر پولتای ایتالیا نگهداری می شود.
تا سال ۴۷ کارخانه روال عادی خود را داشت اما در سال ۴۸و ۴۹ به علت ضرر سهامداران کارخانه تعطیل شد تا بالاخره با اجازه از دربار مدیریت کارخانه به حمایت از صنایع داده می شود.
از سال ۵۸ شرکت چرم خسروی عضو گروه صنعتی ملی تحت پوشش صنایع ملی ایران اداره می شد تا سال ۶۶ که به علت توسعه شهر کارخانه درون بافت مسکونی قرار گرفت و به جهت مسائل بهداشتی به شهرک صنعتی شهید سلیمی انتقال یافت.
کارخانه سالامبورسازی تبریز
یکشنبه، 5 فروردین 1397
اولین کارخانه چرمسازی ایران در تبریز با نام کارخانه «سالامبور سازی وهاب زاده» در سال ۱۳۱۵ (قبل از جنگ جهانی) توسط آقای «وهاب‌زاده» و با کارشناسی یک متخصص یونانی با نام «گالیف رولی» تاسیس شد.
عدم نیاز به دستگاههای پیچیده و گران قیمت و فراوانی و ارزانی مهمترین ماده اولیه سالامبور سازی یعنی پوست سبک باعث پیدایش کارخانه های سالامبور سازی بیشماری گردید. هرکس قطعه زمینی می‌یافت و یک چهاردیواری می‌ساخت، با کندن یک حوضچه و بکارگیری یک درام شروع به ساخت سالامبور می‌نمود.
به مرور زمان و طی سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰ کارخانجات متعدد دیگری در ایران ساخته شد که اکثراً سنتی و بدون تخصص کافی فقط بر اساس یادداشتها و دستورالعمل های خارجی و با استفاده از تجربه موروثی بکار ادامه می‌دادند و فکر ایجاد کارخانجات چرم سبک بدلیل پوشش نوینی که در سال ۱۳۱۵ به پوست سبک داده شده بود (سالامبور) در افکار عمومی‌بوجود نمی‌آمد و شکل نمی‌گرفت تا اینکه در سال ۱۳۵۰ اولین کارخانه مستقل چرم سبک به نام چرم ملی ایجاد و شروع به کار نمود.
دو سال بعد یعنی در سال ۱۳۵۲ سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران مأموریت یافت تا طرحهایی را در زمینه چرم سبک در نقاط مختلف کشور پیاده نماید.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی‌و از سال ۱۳۵۸ تاکنون فکر ایجاد کارخانجات چرم سبک بیشتر شکل گرفت و طرحهای زیادی توسط وزارت صنایع مورد بررسی قرار گرفت.
شایان ذکر است با پیشرفت تاریخچه صنعت چرم، نحوه ساخت چرم نیز در ایران تغییر کرده و چرم سازی در قالبی پیشرفته و صنعتی مطرح گردید و کارخانه های مدرنیزه و پیشرفته نیز در این زمینه احداث گردید.
اما شکل دهی به کارخانه های مدرن و تازه تاسیس شده اکثراً بر اساس استفاده از پوستهای سنگین به عنوان ماده اولیه و تهیه چرمهای رویه گاوی و زیره طرح ریزی شده است که با توجه به چنین طرح ریزی هایی امروزه ماده خام اکثر کارخانه های چرم سازی کشور را پوست های سنگین تشکیل داده و این کارخانه ها در تولید چرمهای سنگین فعالیت داشته و در این طرح ریزی ها توجه بسیار کمی‌به پوست های موجود کشور بوده و به ویژه میزان پوستهای سبک کشور اصلاً مدنظر نبوده است.
باید توجه داشت که تعداد دامهای سبک کشور به مراتب بیشتر از دامهای سنگین بوده و نهایتاً تعداد پوست های سبک حاصل از کشتار سالانه خیلی بیشتر از سنگین داخلی بوده و پوست های سبک نسبت به سنگین از رقم بالایی برخوردار می‌باشند.
چرم سبک در بسیاری از کشورها تولید می‌شود ولی آنچه که در کشورهای مختلف با یکدیگر متفاوت است تاریخچه و مرغوبیت پوست است و همین امر یعنی بالا بودن مرغوبیت پوست گوسفندی کشورمان یکی از دلایل شهرت آن در سطح جهانی می‌باشد.
چرم گوسفندی در ایران از تاریخچه و کیفیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد و دارای انسجام و استحکام بالایی است. این نوع پوست عمدتاً در زمینه تهیه چرم لباس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ولی فقط مراحل اولیه لش گیری آن یعنی کثیف ترین و پرزحمت ترین مرحله آن در ایران انجام می‌شود و پس از این مرحله سالامبور (سالانبور) حاصل می‌گردد که از نظر مرغوبیت توسط متخصصین (سورت چی) درجه بندی می‌گردد و به خارج از کشور صادر می‌شود.
در سالهای اخیر نیز تولید انواع چرم دیگر حیوانات انچام می شود که می توان به چرم تولید شده از شترمرغ اشاره کرده که در این سالهای اخیر به چرم محبوب بین مردم تبدیل شده است.
کارخانه سالامبور سازی تبریز مربوط به دوره اواخر قاجاریه است و در تبریز، خیابان آزادی، کوچه فیروز واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۱۷۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کارخانه سالامبورسازی تبریز
شیرینی اریس
یکشنبه، 5 فروردین 1397
باریس، ریس (به ترکی: سوت شیرنی‌سی) یکی از شیرینی‌های محلی تبریز است. اریس را از شیر، شکر، وانیل، پسته و کاکائو درست می‌کنند. اریس دارای انواع کاکائویی، تسبیحی و… می‌باشد. ا اینکه اریس شیرینی بسیار خوشمزه‌ای است، اما شیرینی‌اش آنقدر زیاد است که جز با چای یا نوشیدنی‌های گرم نمی‌توان زیاد از آن خورد. اریس را با کاکائو، شیر، شکر و وانیل درست می‌کنند، شیرینی‌ای که به شکل معکب یا مستطیل است و رویش خلال پسته می‌ریزند. اریس خوب را هم می‌شود از همان مغازه آقای افتخاری در خیابان منصور، نرسیده به پل منصور خرید.
منبع: اسنپ تریپ، ویکی‌پدیا
شیرینی لوز
یکشنبه، 5 فروردین 1397
تبریزی‌ها با ترکیب شکر، آب، بادام، پودر قند، زعفران دم کرده و پسته کوبیده، شیرینی لذیذی درست می‌کنند که لوز نام دارد. البته لوز در شهرهای دیگر ایران، همچون یزد هم پخت می‌شود، اما لوز تبریز دارای طعم بسیار متفاوتی نسبت به آن است. اگر اهل چشیدن شیرینی‌های خوشمزه هستید، لوز تبریز را از دست ندهید.
شیرینی لوز یکی از شیرینی‌های اصیل ایرانی است که به نوعی خاص و ویژه ایام عید نوروز است. شیرینی لوز تنوع زیادی دارد که از آن جمله می‌توان به لوز نارگیلی، لوز پسته، لوز بادام، لوز قندی و … اشاره نمود.
شیرینی لوز را می‌توان همچون شیرینی دارچینی و شیرینی ملکه بادام بعنوان عصرانه و در دورهمی‌ها سرو کرد.
منبع: کارناوال، آرگا
شیرینی کنجدی
یکشنبه، 5 فروردین 1397
از دیگر شیرینی‌های محبوب و معروف تبریز و به طور کلی آذربایجان، شیرینی کنجدی است که به دلیل وجود کنجد در آن ارزش غذایی بالا و طرفداران خاص خودش را دارد. این شیرینی از زرده تخم‌مرغ، شکر و کنجد تهیه می‌شود و در جشن‌ها، مهمانی‌ها و شب نشینی‌ها دارای جایگاه خاصی در مجلس است.
منبع: کارناوال
