تبریزتریپ

اولین کارخانه چرم‌سازی ایران در تبریز با نام کارخانه «سالامبور سازی وهاب زاده» در سال ۱۳۱۵ (قبل از جنگ جهانی) توسط آقای «وهاب‌زاده» و با کارشناسی یک متخصص یونانی با نام «گالیف رولی» تاسیس شد.

عدم نیاز به دستگاههای پیچیده و گران قیمت و فراوانی و ارزانی مهمترین ماده اولیه سالامبور سازی یعنی پوست سبک باعث پیدایش کارخانه های سالامبور سازی بیشماری گردید. هرکس قطعه زمینی می‌یافت و یک چهاردیواری می‌ساخت، با کندن یک حوضچه و بکارگیری یک درام شروع به ساخت سالامبور می‌نمود.

به مرور زمان و طی سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۵۰ کارخانجات متعدد دیگری در ایران ساخته شد که اکثراً سنتی و بدون تخصص کافی فقط بر اساس یادداشتها و دستورالعمل های خارجی و با استفاده از تجربه موروثی بکار ادامه می‌دادند و فکر ایجاد کارخانجات چرم سبک بدلیل پوشش نوینی که در سال ۱۳۱۵ به پوست سبک داده شده بود (سالامبور) در افکار عمومی‌بوجود نمی‌آمد و شکل نمی‌گرفت تا اینکه در سال ۱۳۵۰ اولین کارخانه مستقل چرم سبک به نام چرم ملی ایجاد و شروع به کار نمود.

دو سال بعد یعنی در سال ۱۳۵۲ سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران مأموریت یافت تا طرحهایی را در زمینه چرم سبک در نقاط مختلف کشور پیاده نماید.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی‌و از سال ۱۳۵۸ تاکنون فکر ایجاد کارخانجات چرم سبک بیشتر شکل گرفت و طرحهای زیادی توسط وزارت صنایع مورد بررسی قرار گرفت.

شایان ذکر است با پیشرفت تاریخچه صنعت چرم، نحوه ساخت چرم نیز در ایران تغییر کرده و چرم سازی در قالبی پیشرفته و صنعتی مطرح گردید و کارخانه های مدرنیزه و پیشرفته نیز در این زمینه احداث گردید.

اما شکل دهی به کارخانه های مدرن و تازه تاسیس شده اکثراً بر اساس استفاده از پوست‌های سنگین به عنوان ماده اولیه و تهیه چرمهای رویه گاوی و زیره طرح ریزی شده است که با توجه به چنین طرح ریزی هایی امروزه ماده خام اکثر کارخانه های چرم سازی کشور را پوست های سنگین تشکیل داده و این کارخانه ها در تولید چرمهای سنگین فعالیت داشته و در این طرح ریزی ها توجه بسیار کمی‌به پوست های موجود کشور بوده و به ویژه میزان پوستهای سبک کشور اصلاً مدنظر نبوده است.

باید توجه داشت که تعداد دامهای سبک کشور به مراتب بیشتر از دامهای سنگین بوده و نهایتاً تعداد پوست های سبک حاصل از کشتار سالانه خیلی بیشتر از سنگین داخلی بوده و پوست های سبک نسبت به سنگین از رقم بالایی برخوردار می‌باشند.

چرم سبک در بسیاری از کشورها تولید می‌شود ولی آنچه که در کشورهای مختلف با یکدیگر متفاوت است تاریخچه و مرغوبیت پوست است و همین امر یعنی بالا بودن مرغوبیت پوست گوسفندی کشورمان یکی از دلایل شهرت آن در سطح جهانی می‌باشد.

چرم گوسفندی در ایران از تاریخچه و کیفیت بسیار بالایی برخوردار می‌باشد و دارای انسجام و استحکام بالایی است. این نوع پوست عمدتاً در زمینه تهیه چرم لباس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ولی فقط مراحل اولیه لش گیری آن یعنی کثیف ترین و پرزحمت ترین مرحله آن در ایران انجام می‌شود و پس از این مرحله سالامبور (سالانبور) حاصل می‌گردد که از نظر مرغوبیت توسط متخصصین (سورت چی) درجه بندی می‌گردد و به خارج از کشور صادر می‌شود.

در سالهای اخیر نیز تولید انواع چرم دیگر حیوانات انچام می شود که می توان به چرم تولید شده از شترمرغ اشاره کرده که در این سالهای اخیر به چرم محبوب بین مردم تبدیل شده است.

کارخانه سالامبور سازی تبریز مربوط به دوره اواخر قاجاریه است و در تبریز، خیابان آزادی، کوچه فیروز واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۱۷۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کارخانه سالامبورسازی تبریز